#دانستنیها

🔴 باکتری هایی که بر روی پوست ما زندگی می کنند ❗️

میلیاردها باکتری متنوع بر روی پوست ما مستقر اند. پوست به عنوان یک بافت خارجی و در تماس مستقیم با محیط، محل آسانی برای ورود میکروب ها است. باکتری هایی که روی پوست اند از نظر مفید یا مضر بودن به دو دسته تقسیم می شوند:

🔷 همسفرگی (Commensalism): برای باکتری مفید و برای میزبان مضر است. 

🔶 همیاری (mutualistic): برای باکتری و میزبان هر دو مفید است.

بیشتر باکتری ها جزء گروه اول اند. باکتری ها می توانند همه چیز از عفونت های خفیف (جوش، آبسه و.....) گرفته تا عفونت های جدی در خون، مننژیت و مسمومیت غذایی ایجاد کنند. 

باکتری های پوست براساس نوع محیطی که بیشتر در آن رشد می کنند در پوست مستقر می شوند. این محیط ها شامل نواحی روغنی یا چرب (سر وگردن و تنه)، نواحی مرطوب (چین آرنج، بین انگشتان پا) و مناطق خشک (سطوح وسیعی از دست و پا) هستند. 

پروپیونی باکتریوم بیشتر در نواحی چرب رشد می کند. کورینه باکتریوم جمعیت غالب نواحی مرطوب و استافیلوکوکوس جمعیت نواحی خشک را تشکیل می دهد. اکنون به ۵ نوع باکتری که در پوست مستقر اند اشاره می کنیم:

⚠️ پروپیونی باکتریوم آکنه (Propionibacterium acnes) 

این باکتری بر روی سطوح چرب پوست و فولیکول های مو رشد می کند. تکثیر بیش از حد آن باعث تولید آکنه و مسدود شدن منافذ پوست می گردد. در حالت عادی غده های چربی موادی را برای محافظت و مرطوب نگه داشتن پوست ترشح می کنند. این باکتری از این مواد برای رشد استفاده می کند و منافذ پوست را مسدود می کند. رشد بیش از حد باکتری باعث القای پاسخ ایمنی گلبول های سفید خون و بروز التهاب می گردد. 

⚠️ کورینه باکتریوم (Corynebacterium) 

این باکتری شامل هر دو گونه بیماری زا و غیر بیماری زا است. کورینه باکتریوم دیفتری به واسطه تولید مواد سمی باعث بیماری دیفتری می گردد. دیفتری شامل عفونتی است که بیشتر گلو و غشای مخاطی بینی را تحت تأثیر قرار می دهد. دیفتری در موارد شدید می تواند باعث وارد آمدن آسیب به کلیه ها، قلب و دستگاه عصبی گردد. در افرادی که سیستم ایمنی تضعیف شده دارند این نوع باکتری می تواند باعث ایجاد عفونت دستگاه ادراری شود. 

 ⚠️ استافیلوکوک اپیدرمیدیس (Staphylococcus epidermidis) 

این باکتری از ساکنان بی ضرر پوست است که به ندرت بیماری ایجاد می کند. این باکتری زیست لایه یا بیوفیلم ضخیمی تولید می کند. (مهم ترین فاکتور بیماری زایی باکتری است. اجتماعی از میکروارگانیسم ها که به یک سطح متصل می شوند.) باعث عفونت زایی دستگاه های پزشکی مانند کاتتر، پروتز و ضربان ساز قلب می گردد. همچنین یکی از علل عفونت خونی بیمارستانی است و به طور گسترده ای در مقابل آنتی بیوتیک ها مقاوم است. 

 ⚠️ استافیلوکوک اورئوس (Staphylococcus aureus) 

از رایج ترین باکتری های پوست است و در حفره های بینی و دستگاه تنفسی یافت شده است. برخی از گونه ها بی ضرر اند و برخی خطر جدی ایجاد می کنند. این باکتری از طریق مولکول های چسبنده ای که در خارج از دیواره سلولی اش وجود دارد به سطوحی از جمله ابزار  و تجهیزات پزشکی متصل می شود و باعث ایجاد عفونت به خصوص در هنگام بستری شدن در بیمارستان می گردد.   

⚠️ استرپتوکوک پیوژنز (Streptococcus pyogenes) 

در پوست، گلو و نواحی دیگری از بدن یافت می شود. شماری از بیماری هایی که این باکتری به وجود می آورد شامل عفونت گلو، تب مخملک، زرد زخم، التهاب غلاف نکروزان، سندرم شوک سمی، سپتی سمی و تب روماتیسمی حاد اند. این باکتری می تواند مواد سمی ای تولید کند که باعث نابودی گلبول های سفید و قرمز خون می گردد.

📝 نگارنده: مریم شجاعی؛ کارشناس ارشد بیوشیمی