بیگ بنگ: نتایج مطالعه‌ای جدید نشان می‌دهد دست‌کم سه چهارم از ژنوم انسان از دی‌ان‌ای غیرکاربردی و بی‌مصرف تشکیل شده‌است که دانشمندان آن را دی‌ان‌ای زباله نامیده‌اند.

به گزارش بیگ بنگ به نقل از همشهری، از زمانی که واتسون و کرک سازه مارپیچی دی‌ان‌ای را در دهه ۱۹۵۰ کشف کردند،‌ دانشمندان در تلاش بوده‌اند تا دریابند چه بخشی از ژنوم،‌انسان را به انسان تبدیل می‌کند و اکنون یک زیست‌شناس بیولوژیکی می‌گوید پاسخ این پرسش در چند محاسبه ساده ریاضی نهفته‌ است. محاسبات دن گراور در دانشگاه هیوستون تگزاس نشان می‌دهد بخش کاربردی ژنوم انسان احتمالا از ۱۰ تا ۱۵ درصد از کل دی‌ان‌ای تشکیل شده‌است و این مقدار در بهترین حالت ۲۵ درصد خواهد بود.

مابقی ژنوم،‌یعنی بخشی بین ۷۵ تا ۹۰ درصد از دی‌ان‌ای انسان، دی‌ان‌ای زباله است: بخشی از دی‌ان‌ای که نه مخرب و مسموم است و نه کارایی دارد از این رو زباله محسوب می‌شود،‌ توده‌ای از توالی نوکلئوتیدی درهم و آشفته که در زمینه رمزگشایی از پروتئین‌ها فعالیتی ندارند، فرایندی که اساس همه واکنش‌های شیمیایی است که درون بدن انسان رخ می‌دهد.

منطق مدل گراور براساس شیوه ورود جهش‌های ژنتیکی به درون دی‌ان‌ای و چگونگی بهره‌برداری بدن انسان از این جهش‌ها به نفع خویش است. این جهش‌ها که به جهش‌های زیانبار شهرت دارند،‌ در گذر زمان در ژنوم انسان بروز می‌کنند و به آرامی چهار پایه شیمیایی که دی‌ان‌ای را می‌سازند را دچار تحول می‌کنند: دنین، سیتوزین، گوانین و تیمین.

زمانی که دی‌ان‌ای زباله دچار جهش می‌شود،‌ خنثی درنظر گرفته می‌شوند، زیرا کد ژنتیکی آنها غیرفعال است اما زمانی که جهش‌ها در بخش فعال ژنوم رخ می‌دهند معمولا مضر و حتی مرگبار می‌شوند. از این رو از دیدگاه تکاملی برای انسان غیرفعال بودن بخش بیشتر ژنوم سودمند‌تر خواهد بود زیرا بخش کوچکتری از آن در معرض جهش‌های مرگبار قرار خواهد گرفت. جزئیات بیشتر این پژوهش در نشریۀ Genome Biology and Evolution منتشر شده است.

سایت علمی بیگ بنگ / منبع: sciencealert.com